طراحی مدلی جهت مکان یابی بهینه اماکن و فضاهای ورزشی بر اساس پیاده سازی الگوریتم تحلیل سلسله مراتبی ((ahp) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی

مقدمه و بیان مسئله: یکی از ابزارهای رشد و توسعه ورزش، وجود امکانات و فضاهای ورزشی است. فضاهای ورزشی به عنوان یکی از مهمترین کاربری ها در سطح شهر مطرح می باشند. چرا که نقش قابل توجهی در بالا بردن سلامت جسمی و روانی شهروندان دارا می باشند. لذا با توجه به نقش ویژه ی کاربری های ورزشی می بایست چارچوب مناسبی به منظور انتخاب فضاهای مناسب جهت احداث کاربری های ورزشی و توزیع عادلانه آن ها در کل مناطق فراهم شود. امروزه پیچیدگی مسایل شهری باعث شده است متغیرهای متعددی در مکان گزینی کاربری ها تاثیرگذار باشند که امکان تحلیل آنها با روش های سنتی امکان پذیر نمی باشد. استفاده از تکنیک و ابزار توانمندی چون فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) در مکان یابی کاربری ها کمک موثری می نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی مدل جهت مکان یابی بهینه فضاهای ورزشی بود. سپس جهت تاکید بر کارآمدی مدل، نحوه مکان یابی بهینه فضاهای ورزشی در یک مطالعه موردی (منطقه پنج شهرداری تهران) بر اساس مدل ارائه شده توضیح داده شده است. روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر برحسب روش های گردآوری اطلاعات ترکیبی از روش های توصیفی- پیمایشی و بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. جهت طراحی مدل و وزن دهی به معیارهای معرفی شده در مکان یابی فضاهای ورزشی شهر تهران از نظرات و قضاوت-های20 نفر از خبرگان ورزشی استفاده شد (5 نفر از اساتید مدیریت و برنامه ریزی در تربیت بدنی، 5 نفر از کارشناسان شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی، 5 نفر از کارشناسان مدیریت و برنامه ریزی شهری و 5 نفر از مدیران مجموعه های ورزشی کشور). این حجم نمونه بصورت هدفمند انتخاب شدند. یافته های تحقیق: با توجه به مدل پیشنهاد شده جهت مکان یابی بهینه فضاهای ورزشی می توان مراحل اساسی زیر را برشمرد: بحث و بررسی: - امروزه پیچیدگی مسایل شهری باعث شده است متغیرهای متعددی در مکان گزینی کاربری ها تاثیرگذار باشند که امکان تحلیل آنها با روش های سنتی نظیر روی هم گذاری دستی نقشه ها بدلیل حجم زیاد داده ها امکان پذیر نمی باشد. لذا استفاده از ابزار توانمندی چون سیستم اطلاعات جغرافیایی در مکان یابی کاربری ها ضروری می باشد. - بکارگیری مدل تحلیل سلسله مراتبی (ahp) در محیط gis به منظور مکان یابی کاربری ها از جمله: فضاهای ورزشی کارآیی بالایی داشته و امکان مقایسه و ارزیابی سایت های مختلف و انتخاب سایت های مطلوب را با توجه به معیارهای مورد نظر بدست می دهد. - مدل پیشنهادی قابل تعمیم به مناطق و شهرهای مختلف کشور می باشد. تنها می بایست با توجه به خصوصیات و ویژگی های مناطق مختلف، معیارها را مورد تدقیق و تجدیدنظر قرار داد که این امر خللی به کلیت مدل وارد نخواهد ساخت. کلمات کلیدی: فضاهای ورزشی، مکان یابی، تحلیل سلسله مراتبی، سیستم اطلاعات جغرافیایی